اکسیژن

اکسیژن چیست ؟

اکسیژن گازی است بی رنگ، بی بو و بدون طعم که عنصری حیاتی برای بقاء بشر تلقی می شود و نقش مهمی در ادامه حیات و توسعه سلامتی بشر ایفا می کند. برای تبدیل اکسیژن به مایع و حمل و نقل آن دو روش و جود دارد.

روش اول افزایش فشار اکسیژن و روش دوم کاهش دمای اکسیژن است.

اکسیژن در فشار بالا (Psig 2000 Bar =138 یا بیشتر) در سیلندرهایی به حجم های از یک لیتر تا 60 لیتر حمل و نقل می شود.

همچنین در فشار زیر Psig200 و در دمای زیر 147- درجه سانتیگراد به صورت مایع کرایوجنیک در تانکرهای مخصوص قابل نگهداری و حمل و نقل است.

 

اثرات فیزیولوژیک اکسیژن

علی رغم اینکه استنشاق اکسیژن با خلوص بالا برای مدتی کوتاه، به جز برخی موارد خاص، مضر گزارش نشده، با این حال نوزادان نارس با استنشاق اکسیژن در خلوص بالا، به عوارض چشمی دچار می شوند و اکسیژن تراپی آنان باید کاملا کنترل شده باشد. مصرف اکسیژن کاملا ‌خالص در فشار اتمسفریک، پس از 24 ساعت برای افراد سالم تحریک ریوی وPulmonary edema را موجب می شود. هرگاه لازم شد که اکسیژن درمانی صورت گیرد باید در خلوصی که مشکلات فیزیولوژیک را ایجاد نمی کند، انجام پذیرد و تا زمانی که لازم است انجام شود. به طور کلی در شرایط مختلف از خلوص مختلف اکسیژن استفاده می شود و تمامی طیف 100% تا 21% را شامل می شود.

اکسیژن چه فوایدی دارد؟

حیات بدون اکسیژن بر روی کره زمین امکان‌ناپذیر است. هیچ موجود زنده‌ای بدون اکسیژن نمی‌تواند به زندگی ادامه دهد. آیا می‌دانید اکسیژن چیست و چرا وجود آن تا این اندازه ضروری است؟

بهتر است هنگام خواب درها و پنجره‌ها را باز بگذاریم تا هوا در اتاق جریان پیدا کند و اکسیژن لازم به بدن برسد. هرگز هنگام خواب، صورتتان را با پارچه یا چیز دیگری نپوشانید؛ چرا که این کار از رسیدن هوای تازه به ریه‌ها جلوگیری می‌کند.

اکسیژن عنصری گازی شکل است. «کارل شلی»، شیمیدان‌ سوئدی، درس سال 1772 میلادی اکسیژن را کشف کرد. «جوزف پریستلی»، دانشمند انگلیسی، نیز دو سال بعد، مستقل از شلی موفق به کشف این ماده شد. اکسیژن گازی بی‌بو، بی‌مزه و بی‌رنگ است. 21درصد هوایی را که تنفس می‌کنیم اکسیژن، 78 درصد آن را نیتروژن و یک درصد بقیه را سایر گازها تشکیل داده است. این ماده در پوسته زمین به صورت اکسید فلزات یافت می‌شود. اکسیژن در دمای 9/182- درجه سانتی‌گراد تحت فشار مناسب به مایع تبدیل می‌شود. رنگ آن در حالت مایع، آبی روشن است. اگر دما تا 4/218- درجه سانتی‌گراد پایین بیاید، اکسیژن مایع به صورت جامد در می‌آید.

در فصل زمستان هرگز نباید در اتاق‌های دربسته‌ای که بخاری در آن روشن است، مواد سوختنی هنگام سوختن، اکسیژن هوا را مصرف کرده، دی اکسید کربن ومنو اکسید کربن تولید می‌کنند.

منو اکسید کربن گازی سمّی است و باعثخفگی می‌شود

اکسیژن مایع در دمای معمولی فوراً به گاز تبدیل می‌شود؛ به همین دلیل آن را در ظروف دو جداره مخصوص نگه می‌‌دارند. از اکسیژن مایع به عنوان سوخت سفینه‌های فضایی استفاده می‌شود.

تمام موجودات زنده برای تنفس به اکسیژن نیاز دارند. گیاهان نیز برای تنفس از اکسیژن استفاده می‌کنند. آنها در طول شب، اکسیژن جذب می‌کنند و در طول روز طی عمل فتوسنتز اکسیژن آزاد می‌کنند.

مخلوط دو گانه اکسیژن و استیلن با حرارتی بسیار بالا می‌سوزد؛ به همین جهت از آن برای برش و جوشکاری فلزات استفاده می‌شود.

کوهنوردان، غواصان و همچنین بیمارانی که مشکلاتی ریوی و تنفسی دارند، برای تنفس از کپسول اکسیژن استفاده می‌کنند وجود اکسیژن برای اکسیداسیون مواد غذایی و تولید انرژی در بدن ضروری است.

تنفس اکسیژن خالص برای سلول‌های بدن مضر است و ایجاد مسمومیت می‌‌کند. علایم مسمومیت با اکسیژن عبارت‌اند از: تهوع و استفراغ،انقباض ماهیچه‌‌ها،سرگیجه و بیهوشی که سرانجام منتهی به تشنج و مرگ می‌شود.

21درصد هوایی را که تنفس می‌کنیم اکسیژن، 78 درصد آن را نیتروژن و یک درصد بقیه را سایر گازها تشکیل داده است. این ماده در پوسته زمین به صورت اکسید فلزات یافت می‌شود

هوای پاک و تازه از میزان مناسبی اکسیژن و گازهای دیگر تشکیل شده است. تنفس در چنین هوایی باعث شادابی و نشاط می‌شود. بهتر است هنگام خواب درها و پنجره‌ها را باز بگذاریم تا هوا در اتاق جریان پیدا کند و اکسیژن لازم به بدن برسد. هرگز هنگام خواب، صورتتان را با پارچه یا چیز دیگری نپوشانید؛ چرا که این کار از رسیدن هوای تازه به ریه‌ها جلوگیری می‌کند.

وقتی جمعتی انبوه در محیطی بسته گرد می‌آیند، اکسیژن هوا کم می‌شود؛ در نتیجه انسان احساس ناراحتی و خفگی می‌کند. در فصل زمستان هرگز نباید در اتاق‌های دربسته‌ای که بخاری در آن روشن است، مواد سوختنی هنگام سوختن، اکسیژن هوا را مصرف کرده، دی اکسید کربن و منو اکسید کربن تولید می‌کنند.

غواصان برای تنفس در زیر آب از کپسول‌های اکسیژن استفاده می‌کنند.

منبع وبلاگ

گرداوری و ویرایش : فربد حیدری

سایت گروه 

 هنر سنتی ایران زمین