چوب درخت بالسا در صدر تمام چوبهای جهان

 یکی از وسایل پرکاربرد در ساخت سازه های هوا فضا چوب بالسا است. چوب ها را می توان بر حسب چگالی و استحکامشان دسته بندی کرد. اگر نسبت استحکام به وزن را در چوب های طبیعی مختلف بررسی کنیم می بینیم که در صدر جدول به دست آمده چوبی با نام چوب بالسا قرار می گیرد.

درخت بالسا به طور طبیعی در جنگل های بارانی و مرطوب آمریكای مركزی و جنوبی رشد می كند. بازه منطقه ای كه درختان بالسا در آن می رویند، از جنوب به گواتمالا و از شمال تا بولیوی گسترش می یابد. اما كشور كوچك اكوادور در ساحل غربی آمریكای جنوبی، منبع اصلی چوب بالسا در جهان بشمار می رود.

کشورها ی اکوادور، برزیل، بولیوی، مالزی و بعضا ویتنام از صادرکنندگان این چوب هستند.

بالسا نیاز به آب و هوای گرم همراه با باران زیاد دارد و مكان آن باید قابلیت خروج آب را داشته باشد. از این رو، بهترین چوب های بالسا معمولا در زمین های مرتفع بین رودخانه های استوائی دیده می رویند. كشور اكوادور بهترین جغرافیا و آب و هوا را برای رشد درختان بالسا دارد. نام علمی چوب بالسا، Ochrama Lagopus است. نام بالسا یك كلمه اسپانیایی است به معنای كلك (قایق الواری) كه اشاره به قابلیت شناوری بسیار خوب این چوب دارد. در اكوادور به آن Boya می گویند كه به معنای شناور است.

درخت بالسا خیلی سریع رشد می كند (مانند اكثر درختان بی ثمر). شش ماه بعد از دانه گذاری، ضخامت تنه درخت حدود 5/2 تا 5/3 سانتیمترو بلندی آن حدود 3 تا 5/3 متر می شود. در سن 6 تا 10 سال، درخت آماده بریدن است. در این زمان قطر آن به 30 سانتیمتر تا حدود 1 متر و ارتفاع آن به 18 تا 27 متر می رسد. اگر به آن اجازه داده شود كه به رشد خود ادامه دهد، چوب های تازه ای كه در قسمت خارجی می رویند بسیار سخت خواهند شد و درخت از قسمت میانی شروع به پوسیدن خواهد كرد. درختانی كه به رشد ادامه می دهند به قطر حدود 180 سانتیمتر هم می رسند ولی قسمت بسیار كمی از آن ها قابل استفاده خواهد بود.

برگ درخت بالسا شباهت بسیار زیادی به برگ انگور دارد فقط خیلی بزرگتر است. هنگامی كه درخت جوان است، طول این برگ ها به حدود 120 سانتی متر می رسد. هرچه درخت پیرتر می شود، این برگها رفته رفته كوچكتر می شوند تا به حدود 20 تا 25 سانتی متر می رسند.

 بالسا یكی از معدود درختانی در جنگل است كه شكل برگ بسیار ساده ای دارد. این ویژگی به تنهائی بالسا را از سایر درختان متمایز می كند.

اگر بخواهیم علت سبکی این چوب را در بیابیم باید گفت که سلولهای چوب بسیار بزرگ بوده و دارای دیواره نازكی هستند و در نتیجه نسبت بخش های جامد به بخش های خالی چوب، حداقل ممكن است. تنها 40 درصد حجم یك تكه بالسا را مواد جامد تشكیل می دهد.برای این كه درخت بالسا مقاومت لازم برای ایستادن در جنگل را داشته باشد، طبیعت درون سلول های چوب را با آب پر می كند و این باعث می شود كه چوب محكم شود.

چوب بالسا با توجه به وزن کم و استحکام بالا در ساخت هواپیمای مدل و اجسام پرنده و حتی قایق مدل استفاده می شود. از خصوصیات مهم دیگر چوب بالسا سمباده خور بودن آن است که به سازندگان مدل کمک می کند.

این چوب در ورق های  1متر * 10سانت  و در قطر 0.8 میلی متر و بیشتر به فروش می رسد.انواع گرد و بلوکی آن نیز موجود است که برای تهیه  ی آن می توانید به  لوازم التحریری های میدان انقلاب مراجعه کنید.

 گرداوری وبسایت صنایع چوب و هنر ایران زمین

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: امین کریمی

تنظیم : نسرین صادقی