قفلسازی

 صنایع‌دستی :‌قفل سازی سنتی ایران زمین 

قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است که به صورت اشکال حیوانی و انسانی ساخته می‌شد. قفل های ایرانی به لحاظ فنی شامل دو نوع است: 
الف) قفل های ثابت در، شامل : کلون دان

قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است که به صورت اشکال حیوانی و انسانی ساخته می‌شد. قفل های ایرانی به لحاظ فنی شامل دو نوع است:

الف) قفل های ثابت در، شامل :

 کلون دان 

کلون 

قفل پخش شو .

ب) قفل های فلزی، شامل : 

قفل فنری با کلید پیچی

 قفل فنری با کلید فشاری

 قفل لوله با کلید پیچی و قفل رمز ( بی کلید) .

در کتاب ((قفل‌های ایران))،نوشته پرویز تناولی، قفل‌ها به دو دسته تصویری و هندسی تقسیم شده اند. قفل‌ها درگذشته تنها کاربرد ایمنی نداشتند و کاربرد آیینی و دینی هم داشتند.چنانچه زیباترین قفل‌ها آنهایی بودند که برای ضریح ساخته می شده اند.

قفلسازی از دوره ساسانی در ایران رواج داشته است، هر چند قفل‌هایی که ملهم از اشکال حیوانی هستند، مربوط به قرون چهارم تا نهم هجری می باشند. 

ما جنبه آیینی قفل‌ها را در دوره ساسانی نمی‌بینیم. این جنبه‌ها بعد از اسلا‌م و خصوصا در دوره صفویه به اوج می‌رسد ظهور قفل‌های فولا‌دی در دوره صفویه تحولی عظیم را در صنعت قفل‌سازی به‌وجود آورد. این هنر در دوران صفویه و توسط استاد " صنیع الصنایع " به جهانیان معرفی شد و به شهرهای مختلف گسترش یافت.

برای قفلسازی از انواع ابزار و وسایل فلز کاری استفاده می شود. مواد اولیه مورد استفاده در ساخت قفل ها فولاد ، آهن و آلیاژهای آن می باشد. برای ساخت قفل ابتدا ورق و مفتول آهنی یا فولادی را در ضخامت های مختلف آماده می کنند. سپس متناسب با طرح محفظه و اجزای داخلی قفل مواد اولیه را برش می زنند و قوطی یا محفظه قفل را پس از خم کاری ورقه برش خورده، لحیم و درز گیری کرده و قطعات داخلی قفل را سوهان کاری می کنند و متناسب با نوع قفل بدنه اصلی را سوراخکاری و قطعات مختلف شامل شامل دسته فنر و تیغه را به هم پرچ می کنند.

 و آن را اسید کاری کرده و پرداخت نهایی روی آن انجام می شود.

سارا مردانی

/isfhandicraft.blogfa.com 

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین