در این قسمت درباره روش نگهداری از سونای خشک برایتان توضیح میدهم ٰ
یکی از مهم ترین کارهایی که شما باید به آن دقت زیادی داشته باشید نظافت و نگهداری از سونا است .
برعکس استخر و جکوزی نگهداری از سونا بسیار ساده می باشد سونای خشک و بخار از لحاظ تجهیزات بسیار ساده تر از استخر است ٰ شما فقط با یک گرمکن یا مولد بخار سر و کار دارید . همیشه پیشگیری راحت تر و به صرفه تر از درمان بوده ٰ برای سونای شما نیز همین طور میباشد .
شستشوی و نظافت سونا :
- کف سونا باید کاملا آببندی باشد و روی آن از سرامیک باشد تا بتوان به راحتی آن را با آب شست.
- به نسبت تعداد نفراتی که از سونا استفاده میکنند باید کف سونا مرتبا و به خوبی تمیز شود ٰ اصولا کف چوبی متحرک است ٰ آن را برداشته و زیر آن را با مواد شوینده به خوبی تمیز میکنید . چوبهای کف سونا را هم باید تمیز کرد . از فرچه پلاستیکی یا وسیله ای که بتواند داخل شیارها را از چربی و مو پاک کند ٰ استفاده کنید . و بعد از خشک شدن کف و چوبهای کف آنها را بروی کف سونا کار بگذارید .
- هرگز برای تمیز کردن دیواره های سونا از شیلنگ آب و یا ریختن آب استفاده نکنید . زیرا خیلی زود چوب سونای شما سیاه و از بین میرود . برای شستن دیواره ها و از بین بردن چربی های روی چوب از آب و صابون استفاده کنید . بعد از آنکه سونا به خوبی تمیز شد با یک پارچه خشک سونا را از مواد شوینده پاک کنید. از مواد شوینده آمونیاکی یا اسیدی استفاده نکنید زیرا شدیدا به چوب سونا صدمه میزند و رنگ چوب را تیره میکند . در صورتی که مجبور شدید میتوانید از آب برای شستن استفاده کنید آما با مقدار کمی آب این کار را انجام دهید .
- برای اینکه آلودگی به سونای شما وارد نشود میبایست تدابیری را در هنگام ورود به سونا اعمال کنید . مثلا کسی با دمپایی وارد سونا نشود ٰ هنگام ورود به افراد حوله جدید بدهید ٰ جلو درب پادری بگذارید تا پا هایشان را خشک کنند ٰ حتما توصیه شود قبل از ورود به سونا بدن را با آب و صابون بشویند تا هم منافذ پوست برای تعریق بیشتر باز شوند و هم چربی کمتری وارد سونای خشک شود. آب استخر و جکوزی مملو از مواد شیمیایی برای گندزدایی اب است وقی شما از دوش استفاده میکنید این مواد نیز بروی پوست شما نمیماند . پس حتما قبل از سونا توصیه میشود که دوش بگیرند . از حوله برای نشستن بر روی تخت استفاده شود تا هم راحت تر باشند و هم چربی (عرق) کمتری بر روی تخت های سونا میماند .
- برای تولید بخار در سونا آب را به آرامی بر روی سنگ ها بریزید چراکه وقتی آب زیاد بروی سنگ ها ریخته میشود مقداری از ان بخار نمی شود و علاوه بر صدمه ای که به دستگاه گرمکن سونا (هیتر یا کوره ) میزند این آب به زیر کف چوبی سونا میرود که این ایجاد آلودگی میکند و برای خشک کردن آن حتما باید کفی ها را برداشت و آن را خشک کرد . ( آبی که به کف سونا میریزد خود به خود بخار نمیشود ٰ زیرا کف سونا همیشه خنک است )
- به مرور زمان گرمکن سونا کثیف میشود که بسته به جنس گرمکن آن را باید تمیز کرد . اگر از جنس فولاد ضد زنگ باشد میتوانید آن را با مواد شوینده (غیر خورنده ) تمیز کنید . به هیچ وجه از سیم ظرفشوئی یا مانند آن برای تمیز کردن گرمکن سونا استفاده نکنید . برای تمیز کردن سنگ های سونا میتوانید بعد از سرد شدن آنها را با اب و صابون و بوسیله اسفنج تمیز کنید .
- از سطل های فلزی در سونا استفاده نکنید (باعث سوختگی بدن میشود ) و توجه داشته باشید آب یا محلول داخل سطل بیش از یک روز مانده نباشد .
- بعد از استفاده از سونا درب آن را باز بگزارید تا هوای آلوده خارج شود و سونا خشک شود . حتما بعد از استفاده درجه ترموستات را بر روی 0 درجه و کلید برق گرمکن را قطع نمایید . و مشاهده کنید که درهنگام خنک شدن فضای سونا دیگر ترموستات یا گرمکن نباید از خود فعالیتی نشان دهند . اکثر آتش سوزی ها به همین علت رخ می دهند . درب سونا بصورتی باشد که همیشه خود بسته شود این نکته ظریف چند فایده دارد اولین اینکه در هنگام استفاده پرت حرارتی کمتری دارید ، دومین : اگر زمانی هیتر شما روشن بماند و درب بسته باشد سونای شما اتومات کارمیکند و ترموستات به موقع قطع میکند ، در حالی که اگر درب باز باشد دیگر ترموستات سونا عمل نمیکند و این خود باعث بالا رفتن حرارت هیتر و ایجاد آتش سوزی خواهد شد .
درقسمت اول
در قسمت بعدی یعنی بخش سوم روش عیب یابی لوازم سونا را برایتان مینویسم .
=============================================
هزینه برق مصرفی یک سونای خشک چه اندازه است ؟ و چگونه میتوان آن را کاهش داد ..
طبق تخمین یک سایت معتبر یک سونای معمولی به ابعاد 180 در 180 سانتی متر که از یک هیتر 6 کیلوواتی استفاده می کند اگر سه بار در هفته مورد استفاده قرار گیرد هزینه آن حدود 4 دلار در ماه می شود و اگر از هیترهای 1/2 کیلوواتی استفاده شود هزینه آن حدود 1.5 دلار در ماه می شود ( البته در تاریخ امروز یعنی 2012 این محاسبه صد درصد اشتباه میباشد زیرا اولا این محاسبه برای امریکا میباشد . استاندارد برق امریکا با ایران متفاوت است . و اینکه محاسبه و اعداد فوق به سالها قبل میباشد . ) . چون اگر هیتر برقی بدرستی انتخاب شده باشد باید بین 30 تا 45 دقیقه بتواند سونا را گرم کند که واضح است به ابعاد سونا و شرایط آب و هوایی منطقه هم بستگی دارد .
اما به نظر سوناسازان : مساله ای که خیلی مهم است طریقه ساخت ٰ ارتفاع سونا ٰ نوع عایق بندی و کیفیت مواد مورد استفاده ٰ طریقه ساخت کانالهای تهویه هوا ٰ نوع لولا و درزهای دور تا دور درب سونا میباشد مثلا اگر ارتفاع سونای شما بیش از 250 سانتی متر باشد هیتر شما باید زمان زیادی را صرف گرم کردن فضای بالای سونا کند در حالی که میتوان ارتفاع را حدود 230 الی 200 سانت برای سونای خانگی و 240 الی 250 برای سونای عمومی در نظر گرفت . برای سونایی که از منبع گازی و کوره های فلزی با ورق 12 میل به بالا استفاده میشود میتوان ارتفاع را بالاتر قرار داد . (تجربه ای کوچک از سوناسازان) امروزه برای سیستم گرمایش سونای خشک از تجهیزات گوناگونی میتوان استفاده کرد . مانند کوره های گازی که نیاز به یک اتاق کوچک در کنار سونا دارد و دودگش مورد تایید اداره گاز - برای فشار نیامدن به برق ساختمان ما همیشه پیشنهاد سیستم گرمایش از کف و رادیاتور را در داخل سونا میدهیم زیرا حداقل تا 30 درجه به هیتر در استارت اولیه کمک میکنند و این رقم قابل توجهی در کاهش مصرف برق را دارد .
امیدواریم این مطالب برای شما کاربرد داشته باشند - ادامه دارد - . با احترام فراوان خدمت شما
سونا خشک و حمام بخار که از یک سنت دیرینۀ فنلاندی ریشه می‌گیرند از شهرت و محبوبیت زیادی در کشورهای صنعتی برخوردار هستند ،
همه چیز درباره سونا ( سونای خشک سونا بخار ) - در ادامه مطلب سعی شده مطالب مفید و مقالات کوتاه را در کنار هم گرداوری کنیم .
آیا واقعاً فواید و مضرات سونا ، برای تمام سنین را می‌شناسید؟ چطور از سونا استفاده کنیم تا منفعت بیشتری را بدست آوریم ! در چه حالتی در سونا خطر ما را تهدید میکند ؟
مقایسه سونای خشک و سونای بخار
در حال حاضر ٰ بسیاری از مردم از هر دو نوع سونای خشک و سونای بخار استفاده کرده و از آن لذت میبرند . ولی برخی ٰ یکی از آن ها را به دیگری ترجیح میدهند .
درحالی که حمام یا حمام ترک (حمام بخار مرطوب) از جنوب اروپا آمده است، سونا یا حمام گرم و خشک از اروپای شمالی می آید. اگر سونا در فرانسه رایج است دلیلش یک سنت جهانی و قدیمی است.
در سونای خشک ٰ هوای گرم و خشک و در سونای بخار هوای گرم و مرطوب تولید می شود . در سونای خشک ٰ حداکثر رطوبت نسبی هوا حتی با ریختن آب به روی سنگ های ( Sauna Heater Rocks ) گرمکن به ندرت به چهل درصد خواهد رسید . در حالی که در سونای بخار ٰ رطوبت نسبی هوا در تمامی شرایط تقریبا 100 درصد است .
در سونای بخار تجهیزات مولد بخار خارج از اتاق سونا قرار دارد ٰ اما در سونای خشک هیتر ٰ یا کوره در داخل اتاق سونا قرار دارد .
1- فواید سونا
برای بهره بردن از یک سونای امن و سالم، باید یک سری از عوارض جانبی و یک سری از فواید سونا را در خاطر داشته باشید. در ادامه مختصری از نکات مهم را برایتان گرد آوری کرده ام که امیدوارم با آگاهی از این نکات بتوانید به بدنی سالم تر ٰ صورتی شاداب و روحیه ای عالی دست پیدا کنید ...
فوائد و مزایای سونا برای بدن انسان
علی رغم ترشحات غیرقابل اغماض غدد درون ریز و واکنش های فوری و سریعی که سیستم قلب و عروق (گرما جریان خون را بیشتر کرده، ضربان قلب را بالا می‌برد) از خود نشان میدهند، سونا عموماً برای همۀ سنین، از خردسال تا بزرگسال قابل تحمل است. طبق تحقیقات بیشمار علمی، سونای منظم برای سلامتی خطری ندارد، حتی بالعکس شستشو و پاک شدن، آرامش و آسایش را برای شخص به ارمغان می‌آورد، به علاوه سیستم دفاعی طبیعی بدن را نیز تقویت میکند، خصوصاً این که برای مبارزه با استرس و بیماریها، سیستم گردش خون را به حرکت می اندازد وپوست را نیز تقویت میکند.
2- سونای منظم در دراز مدت، تأثیرات خاصی دارد:
برخلاف آنچه که تصور میشود، سونا برای کنترل تنفس کسانی که مبتلا به فشارخون هستند و همچنین توان بخشی و دوره نقاهت بعد از سکتۀ قلبی مفید است؛
سونا همچنین میتواند برای بیماران مبتلا به آسم وبرونشیت مزمن نیز مفید باشد؛
3- سونا برای رماتیسم های التهابی (آرتروز، پلی آرتروئید رماتوئید)، دردهای مفصلی، کشیدگی ماهیچه‌ها و فیبرومیلاژیا نیز اثر بخش است؛
4- در بعضی موارد عفونت‌های پوستی مانند پسوریازیس نیز، سونا مؤثر و درمانگر است. (سونا از خشک شدن پوست جلوگیری میکند). درعوض ممکن است عرق کردن برخی موارد اگزما یا درماتیت آتوپیک (درماتیت آتوپیک عبارت است از یک بیماری التهابی مزمن پوست که غالباً با سایر بیماریهای آلرژیک مثل آسم یا تب یونجه که دستگاه تنفسی را درگیر میکنند همراه است) را تشدید کند.
5- عوارض جانبی سونا کدامند؟
سونا برای افراد مبتلا به این بیماریها میتواند خطرناک باشد: آنژین ناپایدار، سکتۀ قلبی وتنگی شدید دریچه آئورت. در بسیاری از موارد، در بیماری عروق کرنر، به شرطی که شرایط بیماری ثابت باشد، و در بیماری نکروز میوکارد، در شرایطی که بیماری کهنه باشد، سونا بی خطر است.
به ندرت پیش می‌آید که شخصی (بدون مصرف مشروبات الکلی) در طول مدت سونا با سکتۀ قلبی یا مرگ آنی مواجه شود. با اینحال به غیر از بیماریهای شناخته شدۀ شدید ( مثل سرطان، بلافاصله بعد از انفارکتوس میوکارد، یا عفونت‌های شدید مانند سرماخوردگی یا برونشیت) بیشتر مردم عادی می‌توانند بدون هیچ خطری به سونا روی آورند و از فواید آن بهره‌مند شوند. به خاطر داشته باشید که مصرف برخی داروها مانندداروهای فشارخون قبل از ورود به سونا ممکن است عوارض جانبی جدی برای فرد به همراه داشته باشد.
6- مصرف الکل قبل از سونا اکیداً ممنوع
مصرف مشروبات الکلی از بدترین دشمنانی است که میتواند وجود داشته باشد، چرا که افت فشار خون را تشدید میکند و باعث بروز مشکلاتی نظیر اختلال در ضربان قلب و درنتیجه ایست قلبی میشود. بنابراین ممنوعیت نوشیدن الکل از ابتدایی ترین و اصلی ترین موارد قبل از ورود به سونا است!
7- آیا سونا لاغر میکند؟
برخلاف تصورات عامه، سونا رفتن منظم باعث لاغری نمیشود. این درست است که استفاده از سونا آب بدن را ( و نه چربی را) به شکل عرق کاهش می‌دهد، اما این مایعات از دست رفته سریعاً با نوشیدن آبدوباره جذب بدن می‌شوند.
تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
در این مقاله سعی شده همه چیز درباره سونا مورد بحث قرار گیرد . امیدوارم مورد توجه دوستان قرار گیرد .
تعریق یکی از مکانیزم هایی است که بدن انسان توسط آن سموم و مواد زاید بدن را دفع میکند . در نگاه اول جای تعجب دارد که انسان در حالت معمولی در دمای 45 الی 50 درجه سانتیگراد یا 113 الی 122 درجه فانهایت به سختی قادر به تنفس است ٰ ولی میتواند دمای سونای خشک که معمولا بین 70 الی 100 درجه سانتی گراد یا 158 الی 212 درجه فارنهایت است را تحمل کند . در عمل حتی ممکن است دمای سونای خشک بین 50 الی 140 یا 122 الی 284 درجه فارنهایت نیز باشد . توضیح علمی این مساله با استفاده از نمودار سایکرومتریک ( psychrometreic chart ) امکان پذیر است .
شکل 3A : اتاق بخار یا سونا بخار جریان است تقریبا همیشه از درون اتاق بخار یا سونا به خارج است. این مشکل دو جهته جریان نمی باشد. توجه داشته باشید بسیار بالا مقاومت در برابر بخار پوشش فویل عایق مواجه سفت و سخت است.
Figure 3a: Steam Room or Sauna—Vapor flow is almost always from the interior of the steam room or sauna to the exterior. This is not a bi-directional flow problem. Note the very high vapor resistance lining—foil faced rigid insulation.
اتاق بخار و گرما در سونا خشک به چوب و فاصله توجه کنید لایه عایق ضد آب و فلش است . این لایه همچنین مانع بخار است . . این ترجمه از متن انگلیسی آن میباشد متن را در زیر درج میکنم لطفا ما را در ترجمه متون یاری دهید . Figure 3b: Steam Room or Sauna on Wood Floor—Note the waterproofing membrane and flashing. This layer is also a vapor barrier
مقدمه :
سونا یک نام کلی برای محلی است که در جه حرارت بالایی داردبه گونه ای که امکان تعریق اشخاص را فراهم می آوردتا بدین ترتیب از فوائد بالا رفتن حرارت بدن و ایجاد تعریق بهره مند شویم . بنابراین وقتی از سونا صحبت می کنیم همه مواردی را که شرایط گفته شده را داشته باشند شامل می شود . اما سونا در مجموع به دو نوع :
سونای خشک و سونای بخار تقسیم می شود که اگر چه این دو نوع با هم تفاوت ماهیتی زیادی ندارند اما شکل ظاهری آنها و طرز ساخت و کارکردن اشان با هم متفاوت است .
امروزه سونای های خصوصی داخل منازل و آپارتمانها و استخرهای عمومی وجود دارند و بتدریج جزیی از معماری خانه های ایرانی هم می شود هر چند هنوز هم به سونا بعنوان یک موضوع لوکس و تجملاتی نگریسته می شود که مخصوص طبقات مرفه است اما با آگاهی یافتن عموم جامعه از فوائد و منافعی که سونای برای آنها دارد و با بررسی هزینه ساخت سونا که حتی می تواند توسط افراد خوش ذوق و فنی در داخل خانه هایشان با کمترین هزینه ممکن ساخته شود ؛ من اطمینان دارم که سونا رفتن جایگاه خودش را در فرهنگ ایرانی پیدا خواهد کرد و از یک موضوع شیک و تجملاتی به یک نیاز ضروری مانند استحمام کردن تبدیل خواهد شد .
سونای بخار
عبارت است از اطاقی شبیه حمام که داخل آن (کف و دیوارها و سقف ) تمام بوسیله کاشی . سرامیک های کوچک پوشانده شده است بطوریکه کاملا قابل شستشو می باشد . عموما حرارت اینگونه سونا حدود 80 درجه سانتی گراد است سونا رفتن باعث تعریق و ایجاد آرامش در بدن می شود و فوائد بهداشتی فراوانی برای انسان دارد . کلمه سونا برگرفته از یک کلمه فنلاندی ساونا : savuna” که به معنی قرار گرفتن در دود است .
در زمانهای قدیم سونا را بصورت سوراخ های بزرگی در داخل زمین می ساختند که می توانست کل یک قبیله یا اجتماع را در خود جای دهد . و درمرکز آن حفره یا برای آتش برپا کردن در نظر می گرفتند و ورودی این سوراخ زیر زمینی را هم به منظور ممانعت از ودود آب باران و بیرون رفتن گرما با یک سقف می پوشاندند .
سونا از سال 1700 میلادی بعنوان در حمامهای عمومی مورد استفاده قرار داشته است .
در این اتاق دریچه های برای ورود بخار در نظر گرفته شده است . آب در محلی خارج از این اتاق گرم شده و بصورت بخار در می آید و سپس بخار آب وارد اتاق می شود به این ترتیب با اتاقی مملو ازبخارهای داغ آب مواجه هستیم که محل بسیار مناسبی برای گرم شدن و عرق کردن بدن است . این اتاق های معمولا آنچنان مملو از بخار هستند که به زحمت می توان چیزی را دید . جدیدا از لامپ های هالوژن پر نور برای این گونه سوناها استفاده می کنند چون گرما و حرارت به اندازه کافی بدن را تحت فشار قرار می دهند و دیگر نباید بگذاریم تاریکی هم به آن اضافه شود . این برای سوناهایی است که با استفاده از دیوارهای عادی ساخته می شوند ولی من سوناهایی را دیده ام که با استفاده از پلی کربنات و مواد مصنوعی شفاف ، امکان ورود نور از بیرون را فراهم می کنند و دیگرنیازی به نور مصنوعی نیست . هر چند همین نوع از سونا ها نیز رد شب نیاز به روشنایی دارند .
بحث های بسیار طولانی و بی انتهایی در جریان بوده که کدام یک از این نوع سوناها بهتر است و بر دیگری ارجحیت دارد . ما در این مورد بعدا توضیح خواهم داد فقط در اینجا به اجمال یادآوری می کنم که سونا ها همانطوریکه در مقدمه گفته شد تفاوت ماهیتی با هم ندارند و همه تقریبا نتایج یکسانی دارند و اینکه کدامیک را به دیگری ترجیح دهیم بیشتر به سلیقه شخصی و علاقه افراد بر می گردد . هر چند اینجا در ایران این موضع به امکانات هم بستگی دارد . چون مثلا وقتی برای ما استفاده از سونای بخار و ساخت آن امکان پذیر نیست ناچار باید از نوع ساده تر آن که سونای خشک باشد و هزینه کمتری دارد استفاده کنیم .
برای بعضی از افراد تحما سونای خشک راحت تر است وبرای برخی نیز سونای بخار . بهر حال هر دو نوع این سونا ها برای بدن مفید است و خواص خاص خود را دارد . بیاد داشته باشید که سونای خشک اگرکاملا خشک باشد به ریه های آسیب می رساند و برای مواردی که دچار گلودرد و سرماخوردگی هستید و خصوصا رد فصل زمستان ، استفاده از سونای بخار بهتر است .
درجه حرارت سونای بخار هم با سونای خشک فرق دارد .
هشدار : هشدارها و نکاتی در مورد سونا
عمده ترین خطری که استفاده از سونا دارد این است که ماندن بیش از اندازه در آن می تواند در بعضی افراد باعث غش و ضعف ناشی از گرمای بیش از اندازه شود . افرادی که مستعد ابتلا به این وضع هستند بیشتر آنهائیکه هستند که بیماری قلبی دارند یا اقدام به نوشیدن الکل کرده اند . به هیمن جهت نوشیدن مشروبات الکلی و همزمان رفتن به سونا کار اصلا درستی نیست . (ضمن اینکه مصرف مشروبات الکلی در همه حال امر مردودی است )
به همین جهت لازم است برای رعایت ایمنی ، موارد زیر مورد نظر قرار گیرد :
• ازباعث افسردگی می شود جریان خون به پایانه های عصبی را هم کند می کند و در عمل باعث از کار افتادن آنها می شود و باعث می شود که اثرات خوب ناشی از سونا را بی اثر سازد .
• افراد مسن و پیر باید میزان ماندن اشان را در سونا محدود کرده و زیاد در سونا نمانند .
• افرادی که دارای بیماری قلبی هستند و یا ناراحتی تنفسی دارند باید از رفتن به سونا اجتناب کنند و بطورکلی هر کسی که دارای نارحتی مزمن است باید ابتدا با دکترش مشورت کند و در صورت اجازه دادن پزشک از سونا استفاده نماید .
• نباید قبل از رفتن به سونا غذا بخورید.
• از مصرف دارو به هنگام سونا خودداری کنید – داروهای تسکین دهنده ، داروهای تحریک کننده و سایر داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است می توانند باعث تغییر سوخت و ساز بدن شوند و در گرمای سونا اثرات نامطلوبی بر روی بدن بگذارند .
• هرگاه احساس گیجی کردید و یا مشکلی در تنفس اتان مشاهده نمودید و یا بطور کلی احساس ناراحتی به شما دست داد ، لازم است که بلافاصله سونا را ترک کنید . نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید . چون ضمن اینکه
• هنگامیکه تصمیم به استفاده از سونا گرفتید ، این کار را بتدریج و به آرامی شروع کنید . درابتدا تا جایی که برایتان امکان دارد و احساس راحتی می کنید در سونا بمانید . و هر بار که به سونا می روید مدت زمان ماندن در سونا را زیادتر کنید تا بتدریج به ماندن در سونا عادت کنید .
رفع مسئولیت : DISCLAIMER
زنان حامله یا کسانی که فشار خون بالا دارند و یا مبتلا به بیماری قلبی هستند باید به هنگام استفاده از سونا به نکات احتیاطی توجه کرده و حتما قبل از شروع برنامه های بخار درمانی و سونا رفتن با پزشک خود مشورت نمایند .
سونا چیست ؟ What is a Sauna?
سونای خشک
وقتی بطور عام از سونا حرف می زنیم منظور همان سونای خشک است که اتاقکی است با دیواره های چوبی که دارای سکوهایی برای نشستن و یا دراز کشیدن می باشد و در گوشه ای از آن اجاقی ( عمدتا برقی ) وجود دارد که سنگهایی بر روی ان قرار دارند این اجاق هوای موجود در اتاقک چوبی را گرم می کند ضمن اینکه سب گرم شدن سنگهای موجود بر روی آن هم می شود . این اتاقک هوایی گرم و خشک دارد با ریختن مقداری آب بر روی سنگهای داغ می توان ضمن اینکه هوای اتاقک سونا مرطوب می شود دمای آن را هم مقداری بیشتر کنیم .
بسیاری از مواقع ار مواد معطر و اسانس های مختلف و از جمله اسانس نعناع یا اکالیپتوس که با نام منتول به فروش می رسد برای معطر کردن هوای سونا خشک هم استفاده می شود .
آنچه در واقع به نام سونا نامیده می شود همان سونای خشک است که در قدیم با استفاده از سوختن چوب و هیزم ، گرم می شد و سنگهایی هم در داخل آن قرار می دادند این سنگها بسرعت گرم شده و به آرامی سرد می شدند و با پاشیدن مقداری آب بر روی این سنگهای داغ ، علاوه بر آنکه باعث مرطوب شدن هوای داخل سونا می شدند به گرمای آنهم اضافه می شد . هنوز هم از این سوناهای سنتی در فنلاند وجود دارد . خیلی از فنلاندی ها این نوع سوناها را طبیعی تر می دانند .
نکاتی برای استفاده از سونا
درجه مناسب برای سونا باید چه اندازه باشد؟
البته این درجه حرایت بستگی به نظر شخصی دارد که از سونا استفاده می کند اما بطور معمول درجه رحرات سونا باید بین 150 تا 190 درجه فارنهایت ( 65 تا 88 درجه ساتیگراد ) باشد ضمنا اینکه به هنگام نشستن در سونا بر روی نیمکت های بالایی بنشینید و یا اینکه پائین تر قرار بگیرید در میزان گرمایی که در یافت می کنید تاثیر بسیاری دارد هر چه پائین تر قرار بگیرد گرمای کمتری را حس می کنید .
• •چه مدت باید در سونا بمانیم ؟
مقدار ماندن در سونا بستگی به نظر خودتان دارد و اینکه تا چه موقع احساس راحتی دارید . معمولا زمان ماندن در سونا 10 تا 15 دقیقه است و سپس باید از سونا بیرون آمد و بعد زا اینکه بدن را کمی خنک کردید اگر مایل بودید دوباره به سونا برگردید . و تا هر چقدر که مایل بودید و احساس راحتی می کردید این کار را تکرار کنید . اما بیاد داشته باشید که در این زمینه زیاده روی نکنید . درجه حرارت و میزان رطوبت سونا را بر طبق میل و متناسب با شرایط بدن اتان تنظیم کنید (البته این بیشتر در مورد سونا های شخصی است و گرنه در مورد سونای عمومی که این کار چندان امکان پذیر نیست ) در پایان سونا بدن خود را خنک کنید . بیاد داشته باشید که در مورد مشکلاتی که برایتان پیش می آید حتما با دکتر مشورت نمائید .
• آیا می توانیم بر روی سنگهای داغ سونا آب بپاشم ؟
بله این کار کاملا امکان پذیر است و این کار نه تنها بد نیست بلکه جزء بخش های اساسی سونا است (فقط مواظب باشید در مواردی که ازهیتر برقی بریا گرم کردن سونا استفاده می شود و سنگهای داغ هم بر روی المنت های این هیتر برقی قرار داده شده اند به هنگام پاشیدن آب دچار برق گرفتگی و شوک الکتریکی نشوید !)
• • بعد از سونا چه کاری را باید انجام دهم ؟
بریا تمیز شدن پوست و بدن اتان ؛ دوش بگیرید تا باقی مانده چرک ها و نمکهایی که در نتیجه عرق کردن بر روی پوست شما باقی مانده اند پاک شوند اگر با دوش آب سرد این کار را انجام دهید باعث باز شدن منافذ شوست شما می شود و احساس تازگی و نشاط به شما دست می دهد . چون سونا ممکن است باعث خشک شدن پوست شود فراموش نکنید که از لوسیون های مرطوب کننده استفاده کنید ( دقت کنید که حاوی مواد نفتی نباشند که سب بسته شدن منافذ شوند و اثر سونا را خنثی نمایند) و با استفاده از شامپو ، موها و بدن اتان را بشوئید و حسابی مشت و مال دهید . بعد زا سونا گرفتن لازم است به اندازه کافی آب بنوشید از آب معدنی استفاده کنید و حتما میوه و سبزیجات و آبمیوه را مصرف نمایئد تا بتوانید مایعات از دست رفته بدن را جبران کنید .
• •مواضب باشید در سونا خواب اتان نبرد
بعضی از سیستم های سونا دارای تایمرهای خودکار هستند که بعد از مدتی خود بخود خاموش می شوند ولی بهتر است به هنگام رفتن به سونا خصوصا سوناهای عمومی ، همواره به هماره دوستانتان بروید تا مشکلی از این نظر برایتان پیش نیاید .
فوائد استفاده از سونا :
بهترین فایده ای که سونا رفتن دارد احساس آرامش و راحتی است که بعد زا سونا حس می کنید .
• •آیا سونا رفتن می تواند باعث کاهش وزن شود ؟
بطور معمول در هر بار سونا گرفتن حدود 300 کالری در بدن سوزانده می شود و کاهش وزن بذدن بعد از سونا گرفتن نتیجه از دست دادن آب بدن است و نه سوختن چربی های !
(*Richard B. Pearce, PhD, Sauna vs Steam, SHAPE, February 1987)
بنابراین سونا رفتن کمک چندانی به کاهش وزن نمی کند هر چند اگر بعد از سونا ؛ حرکات ورشی انجام گیرد می تواند باعث کاهش وزن شود و یا شنا کردن در فواصل بین سونا رفتن به این منظور مفید است (یادتان باشد که انجام هر گونه حرکات ورزشی در داخل سونا ممنوع است )
• •آیا سونا قادر است که سرما خوردگی را مداوا کند ؟
نمی توان گفت که سونا سرماخوردگی را مداوا می کند (چون سرما خوردگی بیماری ویروسی است که دارویی هم برای آن ساخته نشده است ) اما مطمئنا استفاده از سونا می تواند به بدن کمک کند تا زودتر از شر سرماخوردگی خلاص شود و اگر در مراحل اولیه سرما خوردگی و یا آنفولانزا قرار دارید بدن شما بطور خفیف تری به این بیماریها دچار شود و شدت بیماری زیاد نباشد اینها نکاتی است که به هنگام استفاده از سونا بتدریج آن را به تجربه درخواهید یافت . بسیاری از مردم که دچار سرماخوردگی شده اند به هنگام عرق کردن احساس بهتری دارند و حس می کنند که حالشان بهتر می شود .
سونای مناسب ایران :
ایران کشوری گرم و خشک است و جز بخش کوچکی در شمال غرب و شمال شرق که آب و هوایی سرد و خشک دارد بیشتر نقاط ایران آب و هوایی گرم و سوزان دارند با تابستانهای گرم و طولانی و زمستانهای سرد و کویری . در چنین شرایطی استفاده از سونای بخار بهتر از سونای خشک است .
من بارها از کسانی که در مناطق گرم و مرطوب مانند ماهشهر در خورستان و منطقه عسلویه در بوشهر شنیده ام که می گویند اینجا تابستان ها و هوای شرجی آن ، خودش سونا است و دیگر احتیاجی به سونا رفتن ندارد !!
این حرف به همان اندازه غلط است که عده ای فکر می کنند چون کار و فعالیت بدنی انجام می دهند دیگر نیازی به ورزش کردن ندارند ولی همگان می دانند که ورزش کردن و تمرینات بدنی چیز دیگری است و حتی اگر شخص به کار بدنی اشتغال داشته باشد از انجام حرکات موزون ورزشی و تمرینات معاف نمی شود .
ما در تعامل با فرهنگ غرب خیلی بد عمل کرده ایم . ویژگی های فرهنگی و سنتی خود را به یکباره کنار گذاشتیم و جلوه های مثبت فرهنگ غربی را هم بطور ناقص اخذ کردیم . یکی از این موارد استفاده از سونا است . ما در قدیم حمامهای ایرانی را داشتیم که اگر چه تفاوتهای زیادی با سوناهای مدرن امروزی داشت ولی در اساس خیلی به ان شباهت داشت و تقریبا هملان نتیجه را عاید استفاده کنندگان می کرد این هوش و نبوغ نیاکان ما بوده است که از حداقل امکانات حداکثر بهره را کسب می کردند . درست مانند حوض های ایرانی که بخشی از معماری هر خانه ایرانی بود برای سرزمینی با کم آبی مواجه است و آب در آن ارزش والایی دارد . و از همین قبیل است باغهای ایرانی که در جهان شهرت فراوان داشته اند . در مورد سونا هم ما باید جلوه های مدرن سونا را با ویژگیهای سنتی خودمان تلفیق کنیم و ذوق و هنر ایرانی قادر به انجام این کار است .
مثلا در حمام های قدیمی ایرانی سقف هارا گنبدی شکل می ساختند . دلایل فراوان برای انجام این کار وجود داشته است اولا اینگونه سقف های امکان استفاده از طاق های ضربی برای ساخته شدن آنها را فراهم می کرده اند و بدینوسیله می توانسته اند گنبدی با ارتفاع زیاد را صرفا با استفاده از خشت و گل بر پا کنند . مضاف بر اینها سقف گنبدی شکل از نظر ساختار معماری محکم ترین بنایی است که می توان ساخت دقیقا به همین دلیل است که سقف نیروگاههای هسته ای را گنبدی شکل می سازند تا در برابر زلزله و حوادث نظیر آن بالاترین ضریب ایمنی را داشته باشند . از همه اینها گذشته این سقف ها چکه نمی کنند بلکه قطرات آبی را که ناشی از سرد شدن بخارات آب است از طریق ستونها به پائین هدایت می کنند . می توان با استفاده از این معماری سنتی سوناهای بخاری را با سقف گنبدی طراحی کرد که آن معایب سوناهای فرنگی را نداشته باشد و مثل سونای بخار ممکو نباشد که مرتب چکه می کند . جون سقف آن کاملا مسطح است .
ما باید فرهنگ استفاده از سونا را در بین ایرانیان رواج دهیم و مطمئنا بعد از گذشت اندک زمانی ، ذوق و هنر ایرانی باعث می شود که با انجام ابداعات و تغییرات لازم ، سونای ویژه ایران هم پا بگیرد .
هنوز هم در بسیاری از مناطق سردسیر ایران مانند لرستان و چهارمحال بختیاری و آذربایجان و کردستان و همدان ، با زمستانهای سردی روبرو هستیم که درجه حرارت گاه تا 30 درجه سانتیگراد زیر صفر پائین می آید . سونا برای این نواحی بسیار مطلوب است . حتی مناطق جنوبی و نفت خیز که عموما آب و هوایی گرم وخشک یا گرم و مرطوب دارند نیز از استفاده از سونا بی نیاز نیستند . خصوصا که این مناطق بدلیل توسعه صنعتی با انواع آلاینده ها مواجه هستند و سونا از این نظر بسیار مفید است .
در ایران شرکتهایی هستند که به ساخت و نصب سونا می پردازند اگر فرهنگ استفاده از سونا در بین مردم جا بیفتد این عادت خوب بصورت جزئی از زندگی روزمره مردم در می آید و می تواند بخشی از معماری خانه های ایرانی را هم به خود اختصاص دهد همانگونه که از روزگاران قدیم حوض و باغ جزئی از معماری ساختمان و خانه هر ایرانی بوده است .
سونای مناسب افراد :
اینکه از کدام نوع از سونا استفاده کنیم موضوع چنان مهمی نیست بستگی کامل به سلیقه و نظر افراد دارد . اصلا می توان از هر دو نوع سونا بطور همزمان استفاده کرد کما اینکه در بسیاری از مراکزی که دارای سونا و استخر هستند هر دو نوع سونای خشک و سونای بخار را رد کنار هم دارند
بعضی ها سونای خشک را بهتر تحمل می کنندو بعضی سونای بخار را .
پوستد بدن هم در این میان نقش مهمی دارد برای آنهائیکه پوستی خشک دارند استفاده از سونای بخار بهتر است هر چند تمام انواع سونا اگر به مقدار زیاد مورد استفاده قرار گیرد همان اثر خشک کنندگی دوش گرفتن زیاده ازحد را داراست .
بدن ما بهترین وسیله برای قضاوت در مورد این امر است کافی است که ما سونای خشک و سونای بخار و یا تلفیقی از هر دو را امتحان کنیم بتدریج مشخص می شود که چه روشی را باید در عمل مورد استفاده قرار دهیم .
سونا هم مثل بسیاری از عادت ؛ نیاز به استمرار دارد تا بدن به ان عادت کند بهتر است از همان دوران کودکی ، بچه ها را به سونا رفتن تشویق کنیم تا در بزرگسالی بصورت عادتی ثابت در آنها در آید .
====================================
سونا خشک
سونا یک نام کلی برای محلی است که در جه حرارت بالایی داردبه گونه ای که امکان تعریق اشخاص را فراهم می آوردتا بدین ترتیب از فوائد بالا رفتن حرارت بدن و ایجاد تعریق بهره مند شویم . بنابراین وقتی از سونا صحبت می کنیم همه مواردی را که شرایط گفته شده را داشته باشند شامل می شود .
اما سونا در مجموع به دو نوع :
سونای خشک و سونای بخار تقسیم می شود که اگر چه این دو نوع با هم تفاوت ماهیتی زیادی ندارند اما شکل ظاهری آنها و طرز ساخت و کارکردنشان با هم متفاوت است . امروزه سونای های خصوصی داخل منازل و آپارتمانها و استخرهای عمومی وجود دارند و به تدریج جزیی از معماری خانه های ایرانی هم می شود هر چند هنوز هم به سونا بعنوان یک موضوع لوکس و تجملاتی نگریسته می شود که مخصوص طبقات مرفه است اما با آگاهی یافتن عموم جامعه از فوائد و منافعی که سونای برای آنها دارد و با بررسی هزینه ساخت سونا که حتی می تواند توسط افراد خوش ذوق و فنی در داخل خانه هایشان با کمترین هزینه ممکن ساخته شود ؛ من اطمینان دارم که سونا رفتن جایگاه خودش را در فرهنگ ایرانی پیدا خواهد کرد و از یک موضوع شیک و تجملاتی به یک نیاز ضروری مانند استحمام کردن تبدیل خواهد شد .
در سونا چه اتفاقی می افتد؟
به محض ورود به سونا، بدن به گرما واکنش نشان می دهد. درجه حرارت بدن به 39 درجه سانتی گراد می رسد. مویرگها گشاد می شوند. منفذهای پوست باز می شود و شروع به تعریق زیاد می کنیم. جریان خون و جابه جایی مواد در بدن افزایش پیدا می کند. تعداد ضربان های قلب از متوسط 70 به 100عدد در دقیقه می رسد. راههای تنفسی بازتر می شوند. تنفس بهتر و راحت تر انجام می شود و میزان دریافت اکسیژن بر اثر تاثیرهوای خشک و گرم بیشتر می شود به دلیل تغییرات سریع درجه حرارت، انعطاف پذیری (الاستیسیته) عروق بهبود می یابد . روی تنفس پوست تاثیرعالی می گذارد و باعث سریع شدن سوخت و ساز سلولیت(چربی زیر پوست ران و کپل) می شود. بر اثر گرمای سونا بر سرعت متابولیسم افزوده می شود و با کمک سونا سبک تر و لاغرتر می شویم.
غیر از این، سونا باعث بالارفتن مقاومت در مقابل عفونت های ویروسی می شود و دوباره سازی سلولها را تسریع می کند.
سونای بخار:
عبارت است از اطاقی شبیه حمام که داخل آن (کف و دیوارها و سقف ) تمام بوسیله کاشی، سرامیک های کوچک پوشانده شده است بطوریکه کاملا قابل شستشو می باشد . عموما حرارت اینگونه سونا حدود 80 درجه سانتی گراد است. سونا رفتن باعث تعریق و ایجاد آرامش در بدن می شود و فوائد بهداشتی فراوانی برای انسان دارد . کلمه سونا برگرفته از یک کلمه فنلاندی ساونا : savuna” که به معنی قرار گرفتن در دود است .
در زمانهای قدیم سونا را بصورت سوراخ های بزرگی در داخل زمین می ساختند که می توانست کل یک قبیله یا اجتماع را در خود جای دهد . و درمرکز آن حفره یا جایی برای آتش برپا کردن در نظر می گرفتند و ورودی این سوراخ زیر زمینی را هم به منظور ممانعت از ورود آب باران و بیرون رفتن گرما با یک سقف می پوشاندند .
سونا از سال 1700 میلادی در حمامهای عمومی مورد استفاده قرار داشته است .
در این اتاق دریچه هایی برای ورود بخار در نظر گرفته شده است . آب در محلی خارج از این اتاق گرم شده و بصورت بخار در می آید و سپس بخار آب وارد اتاق می شود. به این ترتیب با اتاقی مملو ازبخارهای داغ آب مواجه هستیم که محل بسیار مناسبی برای گرم شدن و عرق کردن بدن است . این اتاق ها معمولا آنچنان مملو از بخار هستند که به زحمت می توان چیزی را دید . جدیدا از لامپ های هالوژن پر نور برای این گونه سوناها استفاده می کنند چون گرما و حرارت به اندازه کافی بدن را تحت فشار قرار می دهند و دیگر نباید بگذاریم تاریکی هم به آن اضافه شود . این برای سوناهایی است که با استفاده از دیوارهای عادی ساخته می شوند ولی سوناهایی هم وجود دارند که با استفاده از پلی کربنات و مواد مصنوعی شفاف ، امکان ورود نور از بیرون را فراهم می کنند و دیگرنیازی به نور مصنوعی نیست . هر چند همین نوع از سونا ها نیز در شب نیاز به روشنایی دارند .
برای بعضی از افراد تحمل سونای خشک راحت تر است وبرای برخی نیز سونای بخار . بهر حال هر دو نوع این سونا ها برای بدن مفید است و خواص خاص خود را دارد . بیاد داشته باشید که سونای خشک اگرکاملا خشک باشد به ریه ها آسیب می رساند و برای مواردی که دچار گلودرد و سرماخوردگی هستید و خصوصا در فصل زمستان استفاده از سونای بخار بهتر است .
درجه حرارت سونای بخار هم با سونای خشک فرق دارد .
هشدار : هشدارها و نکاتی در مورد سونا
عمده ترین خطری که استفاده از سونا دارد این است که ماندن بیش از اندازه در آن می تواند در بعضی افراد باعث غش و ضعف ناشی از گرمای بیش از اندازه شود . افرادی که مستعد ابتلا به این وضع هستند بیشتر آنهایی هستند که بیماری قلبی دارند یا اقدام به نوشیدن الکل کرده اند . به هیمن جهت نوشیدن مشروبات الکلی و همزمان رفتن به سونا کار اصلا درستی نیست . (ضمن اینکه مصرف مشروبات الکلی در همه حال امر مردودی است )
به همین جهت لازم است برای رعایت ایمنی، موارد زیر مورد نظر قرار گیرد :
• افراد مسن و پیر باید میزان ماندنشان را در سونا محدود کرده و زیاد در سونا نمانند .
• افرادی که دارای بیماری قلبی هستند و یا ناراحتی تنفسی دارند باید از رفتن به سونا اجتناب کنند و بطورکلی هر کسی که دارای ناراحتی مزمن است باید ابتدا با دکترش مشورت کند و در صورت اجازه دادن پزشک از سونا استفاده نماید .
• نباید قبل از رفتن به سونا غذا بخورید.
• از مصرف دارو به هنگام استفاده از سونا خودداری کنید – داروهای تسکین دهنده، داروهای تحریک کننده و سایر داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است می توانند باعث تغییر سوخت و ساز بدن شوند و در گرمای سونا اثرات نامطلوبی بر روی بدن بگذارند .
• هرگاه احساس گیجی کردید و یا مشکلی در تنفستان مشاهده نمودید و یا بطور کلی احساس ناراحتی به شما دست داد ، لازم است که بلافاصله سونا را ترک کنید . از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید .
• هنگامیکه تصمیم به استفاده از سونا گرفتید ، این کار را بتدریج و به آرامی شروع کنید . درابتدا تا جایی که برایتان امکان دارد و احساس راحتی می کنید در سونا بمانید . و هر بار که به سونا می روید مدت زمان ماندن در سونا را زیادتر کنید تا بتدریج به ماندن در سونا عادت کنید .
رفع مسئولیت : DISCLAIMER
زنان حامله یا کسانی که فشار خون بالا دارند و یا مبتلا به بیماری قلبی هستند باید به هنگام استفاده از سونا به نکات احتیاطی توجه کرده و حتما قبل از شروع برنامه های بخار درمانی و سونا رفتن با پزشک خود مشورت نمایند .
سونا چیست ؟ What is a Sauna?
سونای خشک:
وقتی بطور عام از سونا حرف می زنیم منظور همان سونای خشک است که اتاقکی است با دیواره های چوبی که دارای سکوهایی برای نشستن و یا دراز کشیدن می باشد و در گوشه ای از آن اجاقی ( عمدتا برقی ) وجود دارد که سنگهایی بر روی آن قرار دارند. این اجاق هوای موجود در اتاقک چوبی را گرم می کند ضمن اینکه سبب گرم شدن سنگهای موجود بر روی آن هم می شود . این اتاقک، هوایی گرم و خشک دارد و با ریختن مقداری آب بر روی سنگهای داغ می توان ضمن اینکه هوای اتاقک سونا مرطوب می شود دمای آن را هم مقداری بیشتر کنیم .
بسیاری از مواقع از مواد معطر و اسانس های مختلف و از جمله اسانس نعناع یا اکالیپتوس که با نام منتول به فروش می رسد برای معطر کردن هوای سونا خشک هم استفاده می شود .
آنچه در واقع به نام سونا نامیده می شود همان سونای خشک است که در قدیم با استفاده از سوختن چوب و هیزم،گرم می شد و سنگهایی هم در داخل آن قرار می دادند. این سنگها به سرعت گرم شده و به آرامی سرد می شدند و با پاشیدن مقداری آب بر روی این سنگهای داغ ، علاوه بر آنکه باعث مرطوب شدن هوای داخل سونا می شدند به گرمای آن هم اضافه می شد . هنوز هم از این سوناهای سنتی در فنلاند وجود دارد . خیلی از فنلاندی ها این نوع سوناها را طبیعی تر می دانند .
فوائد سونا :
استفاده از سونا یکی از راههای طبیعی برای رسیدن به سبک زندگی سالم و شاد است . برخی از فوائد بیشمار و شگفت انگیز سونا به قرار زیر است :
1-باعث شادابی و طراوت پوست شده و پوست را پاکیزه و نرم و قابل انعطاف می کند .
2- باعث احیاء و تجدید قوای جسمی و روانی بدن می شود .
3- پاکیزگی عمیقی که در اثر سونا ایجاد می شود باعث خلاص شدن بدن از شر مواد زائد می گردد ( 20 دقیقه ماندن در سونا معادل 24 ساعت کار کردن کلیه هاست .) از همین روست که به پوست بدن نام کلیه سوم را داده اند چرا که در کنار دو کلیه ای که بدن دارد پوست هم با اثر تمیز کنندگی و تصفیه کننده ای که دارد همانند کلیه ها ؛ بدن را از شر مواد زائد پاک می کند .
4- سونا رفتن باعث برطرف شدن تنش ها و استرس های بدن می شود .
5- سونا باعث تسکین احتقان سینه , سینوسها و بینی می شود .
6- سونا باعث حذف اسید لاکتیک از بدن شده و درد و ناراحتی مفاصل را تسکین می دهد .
7- سونا رفتن برای کسانی که اندکی فشار خون دارند مفید است .
8-سونا یکی از راههای موثر سم زدایی از بدن است .
9-سونا باعث دفع فلزات سمی از بدن می شود .
10- سونا رفتن اگر به همراه برس زدن بدن انجام گیرد می تواند باعث تمیز کردن بافت های مرده پوست شود .
11- مواد زائدی ر ا که در اندام های داخلی بدن وجود دارند پاک می کند .
12- باعث کشته شدن و نابودی ویروس ها و باکتریهایی می شود که در دمایی بالاتر از دمای بدن ؛ قادر به زنده ماندن نیستند.
13- با افزایش میزان سوخت و ساز بدن , سبب می شود که دوره نقاهت بعد از بیماری کوتاه تر شود و بیمار سریع تر بهبودی پیدا کند .
14- سونا باعث می شود که غده هیپوفیر ( پیتوتاری ) میزان شتاب سوخت و ساز بدن را بیشتر کند که سبب افزایش رشد بدن و تقویت نیروی جنسی می شود .
15- سونا باعث می شود که بدن از اثرات مثبت یونهای منفی بهره مند شود .
سونای بخار و سونای خشک
- سونای بخار
- سونای خشک
- سونای خشک یا بخار ؟
- سونای مناسب ایران
- سونای مناسب افراد
مقدمه :
سونا یک نام کلی برای محلی است که در جه حرارت بالایی داردبه گونه ای که امکان تعریق اشخاص را فراهم می آوردتا بدین ترتیب از فوائد بالا رفتن حرارت بدن و ایجاد تعریق بهره مند شویم . بنابراین وقتی از سونا صحبت می کنیم همه مواردی را که شرایط گفته شده را داشته باشند شامل می شود . اما سونا در مجموع به دو نوع :
سونای خشک و سونای بخار تقسیم می شود که اگر چه این دو نوع با هم تفاوت ماهیتی زیادی
ندارند اما شکل ظاهری آنها و طرز ساخت و کارکردن اشان با هم متفاوت است . امروزه سونای های خصوصی داخل منازل و آپارتمانها و استخرهای عمومی وجود دارند و بتدریج جزیی از معماری خانه های ایرانی هم می شود هر چند هنوز هم به سونا بعنوان یک موضوع لوکس و تجملاتی نگریسته می شود که مخصوص طبقات مرفه است اما با آگاهی یافتن عموم جامعه از فوائد و منافعی که سونای برای آنها دارد و با بررسی هزینه ساخت سونا که حتی می تواند توسط افراد خوش ذوق و فنی در داخل خانه هایشان با کمترین هزینه ممکن ساخته شود ؛ من اطمینان دارم که سونا رفتن جایگاه خودش را در فرهنگ ایرانی پیدا خواهد کرد و از یک موضوع شیک و تجملاتی به یک نیاز ضروری مانند استحمام کردن تبدیل خواهد شد .
سونای بخار
عبارت است از اطاقی شبیه حمام که داخل آن (کف و دیوارها و سقف ) تمام بوسیله کاشی . سرامیک های کوچک پوشانده شده است بطوریکه کاملا قابل شستشو می باشد . عموما حرارت اینگونه سونا حدود 80 درجه سانتی گراد است سونا رفتن باعث تعریق و ایجاد آرامش در بدن می شود و فوائد بهداشتی فراوانی برای انسان دارد . کلمه سونا برگرفته از یک کلمه فنلاندی ساونا : savuna” که به معنی قرار گرفتن در دود است .
در زمانهای قدیم سونا را بصورت سوراخ خای بزرگی رد داخل زمین می ساختند که می توانست کل یک قبیله یا اجتماع را در خود جای دهد . و درمرکز آن حفره یا برای آتش برپا کردن در نظر می گرفتندو ورودی این سوراخ زیر زمینی را هم به منظور ممانعت از ودود آب باران و بیرون رفتن گرما با یک سقف می پوشاندند .
سونا از سال 1700 میلادی بعنوان در حمامهای عمومی مورد استفاده قرار داشته است .
در این اتاق دریچه های برای ورود بخار در نظر گرفته شده است . آب در محلی خارج از این اتاق گرم شده و بصورت بخار در می آید و سپس بخار آب وارد اتاق می شود به این ترتیب با اتاقی مملو ازبخارهای داغ آب مواجه هستیم که محل بسیار مناسبی برای گرم شدن و عرق کردن بدن است . این اتاق های معمولا آنچنان مملو از بخار هستند که به زحمت می توان چیزی را دید . جدیدا از لامپ های هالوژن پر نور برای این گونه سوناها استفاده می کنند چون گرما و حرارت به اندازه کافی بدن را تحت فشار قرار می دهند و دیگر نباید بگذاریم تاریکی هم به آن اضافه شود . این برای سوناهایی است که با استفاده از دیوارهای عادی ساخته می شوند ولی من سوناهایی را دیده ام که با استفاده از پلی کربنات و مواد مصنوعی شفاف ، امکان ورود نور از بیرون را فراهم می کنند و دیگرنیازی به نور مصنوعی نیست . هر چند همین نوع از سونا ها نیز رد شب نیاز به روشنایی دارند .
بحث های بسیار طولانی و بی انتهایی در جریان بوده که کدام یک از این نوع سوناها بهتر است و بر دیگری ارجحیت دارد . ما در این مورد بعدا توضیح خواهم داد فقط در اینجا به اجمال یادآوری می کنم که سونا ها همانطوریکه در مقدمه گفته شد تفاوت ماهیتی با هم ندارند و همه تقریبا نتایج یکسانی دارند و اینکه کدامیک را به دیگری ترجیح دهیم بیشتر به سلیقه شخصی و علاقه افراد بر می گردد . هر چند اینجا در ایران این موضع به امکانات هم بستگی دارد . چون مثلا وقتی برای ما استفاده از سونای بخار و ساخت آن امکان پذیر نیست ناچار باید از نوع ساده تر آن که سونای خشک باشد و هزینه کمتری دارد استفاده کنیم .
برای بعضی از افراد تحما سونای خشک راحت تر است وبرای برخی نیز سونای بخار . بهر حال هر دو نوع این سونا ها برای بدن مفید است و خواص خاص خود را دارد . بیاد داشته باشید که سونای خشک اگرکاملا خشک باشد به ریه های آسیب می رساند و برای مواردی که دچار گلودرد و سرماخوردگی هستید و خصوصا رد فصل زمستان ، استفاده از سونای بخار بهتر است .
درجه حرارت سونای بخار هم با سونای خشک فرق دارد .
هشدار : هشدارها و نکاتی در مورد سونا
عمده ترین خطری که استفاده از سونا دارد این است که ماندن بیش از اندازه در آن می تواند در بعضی افراد باعث غش و ضعف ناشی از گرمای بیش از اندازه شود . افرادی که مستعد ابتلا به این وضع هستند بیشتر آنهائیکه هستند که بیماری قلبی دارند یا اقدام به نوشیدن الکل کرده اند . به هیمن جهت نوشیدن مشروبات الکلی و همزمان رفتن به سونا کار اصلا درستی نیست . (ضمن اینکه مصرف مشروبات الکلی در همه حال امر مردودی است )
به همین جهت لازم است برای رعایت ایمنی ، موارد زیر مورد نظر قرار گیرد :
• ازباعث افسردگی می شود جریان خون به پایانه های عصبی را هم کند می کند و در عمل باعث از کار افتادن آنها می شود و باعث می شود که اثرات خوب ناشی از سونا را بی اثر سازد .
• افراد مسن و پیر باید میزان ماندن اشان را در سونا محدود کرده و زیاد در سونا نمانند .
• افرادی که دارای بیماری قلبی هستند و یا ناراحتی تنفسی دارند باید از رفتن به سونا اجتناب کنند و بطورکلی هر کسی که دارای نارحتی مزمن است باید ابتدا با دکترش مشورت کند و در صورت اجازه دادن پزشک از سونا استفاده نماید .
• نباید قبل از رفتن به سونا غذا بخورید.
• از مصرف دارو به هنگام سونا خودداری کنید – داروهای تسکین دهنده ، داروهای تحریک کننده و سایر داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است می توانند باعث تغییر سوخت و ساز بدن شوند و در گرمای سونا اثرات نامطلوبی بر روی بدن بگذارند .
• هرگاه احساس گیجی کردید و یا مشکلی در تنفس اتان مشاهده نمودید و یا بطور کلی احساس ناراحتی به شما دست داد ، لازم است که بلافاصله سونا را ترک کنید . نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید . چون ضمن اینکه
• هنگامیکه تصمیم به استفاده از سونا گرفتید ، این کار را بتدریج و به آرامی شروع کنید . درابتدا تا جایی که برایتان امکان دارد و احساس راحتی می کنید در سونا بمانید . و هر بار که به سونا می روید مدت زمان ماندن در سونا را زیادتر کنید تا بتدریج به ماندن در سونا عادت کنید .
رفع مسئولیت : DISCLAIMER
زنان حامله یا کسانی که فشار خون بالا دارند و یا مبتلا به بیماری قلبی هستند باید به هنگام استفاده از سونا به نکات احتیاطی توجه کرده و حتما قبل از شروع برنامه های بخار درمانی و سونا رفتن با پزشک خود مشورت نمایند .
سونا چیست ؟ What is a Sauna?
سونای خشک
وقتی بطور عام از سونا حرف می زنیم منظور همان سونای خشک است که اتاقکی است با دیواره های چوبی که دارای سکوهایی برای نشستن و یا دراز کشیدن می باشد و در گوشه ای از آن اجاقی ( عمدتا برقی ) وجود دارد که سنگهایی بر روی ان قرار دارند این اجاق هوای موجود در اتاقک چوبی را گرم می کند ضمن اینکه سب گرم شدن سنگهای موجود بر روی آن هم می شود . این اتاقک هوایی گرم و خشک دارد با ریختن مقداری آب بر روی سنگهای داغ می توان ضمن اینکه هوای اتاقک سونا مرطوب می شود دمای آن را هم مقداری بیشتر کنیم .
بسیاری از مواقع ار مواد معطر و اسانس های مختلف و از جمله اسانس نعناع یا اکالیپتوس که با نام منتول به فروش می رسد برای معطر کردن هوای سونا خشک هم استفاده می شود .
آنچه در واقع به نام سونا نامیده می شود همان سونای خشک است که در قدیم با استفاده از سوختن چوب و هیزم ، گرم می شد و سنگهایی هم در داخل آن قرار می دادند این سنگها بسرعت گرم شده و به آرامی سرد می شدند و با پاشیدن مقداری آب بر روی این سنگهای داغ ، علاوه بر آنکه باعث مرطوب شدن هوای داخل سونا می شدند به گرمای آنهم اضافه می شد . هنوز هم از این سوناهای سنتی در فنلاند وجود دارد . خیلی از فنلاندی ها این نوع سوناها را طبیعی تر می دانند .
نکاتی برای استفاده از سونا
درجه مناسب برای سونا باید چه اندازه باشد؟
البته این درجه حرایت بستگی به نظر شخصی دارد که از سونا استفاده می کند اما بطور معمول درجه رحرات سونا باید بین 150 تا 190 درجه فارنهایت ( 65 تا 88 درجه ساتیگراد ) باشد ضمنا اینکه به هنگام نشستن در سونا بر روی نیمکت های بالایی بنشینید و یا اینکه پائین تر قرار بگیرید در میزان گرمایی که در یافت می کنید تاثیر بسیاری دارد هر چه پائین تر قرار بگیرد گرمای کمتری را حس می کنید .
•چه مدت باید در سونا بمانیم ؟
مقدار ماندن در سونا بستگی به نظر خودتان دارد و اینکه تا چه موقع احساس راحتی دارید . معمولا زمان ماندن در سونا 10 تا 15 دقیقه است و سپس باید از سونا بیرون آمد و بعد زا اینکه بدن را کمی خنک کردید اگر مایل بودید دوباره به سونا برگردید . و تا هر چقدر که مایل بودید و احساس راحتی می کردید این کار را تکرار کنید . اما بیاد داشته باشید که در این زمینه زیاده روی نکنید . درجه حرارت و میزان رطوبت سونا را بر طبق میل و متناسب با شرایط بدن اتان تنظیم کنید (البته این بیشتر در مورد سونا های شخصی است و گرنه در مورد سونای عمومی که این کار چندان امکان پذیر نیست ) در پایان سونا بدن خود را خنک کنید . بیاد داشته باشید که در مورد مشکلاتی که برایتان پیش می آید حتما با دکتر مشورت نمائید .
• آیا می توانیم بر روی سنگهای داغ سونا آب بپاشم ؟
بله این کار کاملا امکان پذیر است و این کار نه تنها بد نیست بلکه جزء بخش های اساسی سونا است (فقط مواظب باشید در مواردی که ازهیتر برقی بریا گرم کردن سونا استفاده می شود و سنگهای داغ هم بر روی المنت های این هیتر برقی قرار داده شده اند به هنگام پاشیدن آب دچار برق گرفتگی و شوک الکتریکی نشوید !)
• بعد از سونا چه کاری را باید انجام دهم ؟
بریا تمیز شدن پوست و بدن اتان ؛ دوش بگیرید تا باقی مانده چرک ها و نمکهایی که در نتیجه عرق کردن بر روی پوست شما باقی مانده اند پاک شوند اگر با دوش آب سرد این کار را انجام دهید باعث باز شدن منافذ شوست شما می شود و احساس تازگی و نشاط به شما دست می دهد . چون سونا ممکن است باعث خشک شدن پوست شود فراموش نکنید که از لوسیون های مرطوب کننده استفاده کنید ( دقت کنید که حاوی مواد نفتی نباشند که سب بسته شدن منافذ شوند و اثر سونا را خنثی نمایند) و با استفاده از شامپو ، موها و بدن اتان را بشوئید و حسابی مشت و مال دهید . بعد زا سونا گرفتن لازم است به اندازه کافی آب بنوشید از آب معدنی استفاده کنید و حتما میوه و سبزیجات و آبمیوه را مصرف نمایئد تا بتوانید مایعات از دست رفته بدن را جبران کنید .
•مواضب باشید در سونا خواب اتان نبرد
بعضی از سیستم های سونا دارای تایمرهای خودکار هستند که بعد از مدتی خود بخود خاموش می شوند ولی بهتر است به هنگام رفتن به سونا خصوصا سوناهای عمومی ، همواره به هماره دوستانتان بروید تا مشکلی از این نظر برایتان پیش نیاید .
فوائد استفاده از سونا :
بهترین فایده ای که سونا رفتن دارد احساس آرامش و راحتی است که بعد ازسونا حس می کنید .
•آیا سونا رفتن می تواند باعث کاهش وزن شود ؟
بطور معمول در هر بار سونا گرفتن حدود 300 کالری در بدن سوزانده می شود و کاهش وزن بذدن بعد از سونا گرفتن نتیجه از دست دادن آب بدن است و نه سوختن چربی های !
(*Richard B. Pearce, PhD, Sauna vs Steam, SHAPE, February 1987)
بنابراین سونا رفتن کمک چندانی به کاهش وزن نمی کند هر چند اگر بعد از سونا ؛ حرکات ورشی انجام گیرد می تواند باعث کاهش وزن شود و یا شنا کردن در فواصل بین سونا رفتن به این منظور مفید است (یادتان باشد که انجام هر گونه حرکات ورزشی در داخل سونا ممنوع است )
•آیا سونا قادر است که سرما خوردگی را مداوا کند ؟
نمی توان گفت که سونا سرماخوردگی را مداوا می کند (چون سرما خوردگی بیماری ویروسی است که دارویی هم برای آن ساخته نشده است ) اما مطمئنا استفاده از سونا می تواند به بدن کمک کند تا زودتر از شر سرماخوردگی خلاص شود و اگر در مراحل اولیه سرما خوردگی و یا آنفولانزا قرار دارید بدن شما بطور خفیف تری به این بیماریها دچار شود و شدت بیماری زیاد نباشد اینها نکاتی است که به هنگام استفاده از سونا بتدریج آن را به تجربه درخواهید یافت . بسیاری از مردم که دچار سرماخوردگی شده اند به هنگام عرق کردن احساس بهتری دارند و حس می کنند که حالشان بهتر می شود .
• چه سنگهایی برای قرار دادن بر روی اجاق سونا مناسب تر هستند ؟
بهتر است از سنگهای آتشفشانی برای این منظور استفاده شود . سنگهای peridotite, olivine and vulcanite از این خانواده هستند و برای این کار مناسب هستند .
سنگ peridotite
استفاده از سنگهای ولکانیت بعلت تمیزی و داشتن سطح بزرگتر و داشتن کمترین مقدار رسوب ، مناسب تر می باشند .
سنگهای صاف موجود در کف رودخانه ها برای این منظور غیر ایمن بوده و مناسب نمی باشند . و نباید مورد استفاده قرارگیرند .
•آیا اتاق سونا نیاز به تهویه هوا دارد ؟
بله توصیه می شود که از یک سمت هوای تازه وارد سونا شود و از سمت دیگر خارج گردد و جریانی از هوا رد داخل سونا وجود داشته باشد بهتر است که این هوا از قسمت کف سونا عبور نماید تا هوای داغ قسمتهای فوقانی را تلف نکند . بطوریکه رد ساعت 6 بار عمل تهویه صورت گیرد . ( این امر بخصوص در سوناهای عمومی که تعداد زیادی از افراد به دفعات متناوب از سونا استفاده می کنند ضرورت دارد تا هوای داخل سونا را از آلوده شدن در امان نگه دارد .
سونای مناسب ایران :
ایران کشوری گرم و خشک است و جز بخش کوچکی در شمال غرب و شمال شرق که آب و هوایی سرد و خشک دارد بیشتر نقاط ایران آب و هوایی گرم و سوزان دارند با تابستانهای گرم و طولانی و زمستانهای سرد و کویری . در چنین شرایطی استفاده از سونای بخار بهتر از سونای خشک است .
من بارها از کسانی که در مناطق گرم و مرطوب مانند ماهشهر در خورستان و منطقه عسلویه در بوشهر شنیده ام که می گویند اینجا تابستان ها و هوای شرجی آن ، خودش سونا است و دیگر احتیاجی به سونا رفتن ندارد !!
این حرف به همان اندازه غلط است که عده ای فکر می کنند چون کار و فعالیت بدنی انجام می دهند دیگر نیازی به ورزش کردن ندارند ولی همگان می دانند که ورزش کردن و تمرینات بدنی چیز دیگری است و حتی اگر شخص به کار بدنی اشتغال داشته باشد از انجام حرکات موزون ورزشی و تمرینات معاف نمی شود .
ما در تعامل با فرهنگ غرب خیلی بد عمل کرده ایم . ویژگی های فرهنگی و سنتی خود را به یکباره کنار گذاشتیم و جلوه های مثبت فرهنگ غربی را هم بطور ناقص اخذ کردیم . یکی از این موارد استفاده از سونا است . ما در قدیم حمامهای ایرانی را داشتیم که اگر چه تفاوتهای زیادی با سوناهای مدرن امروزی داشت ولی در اساس خیلی به ان شباهت داشت و تقریبا همان نتیجه را عاید استفاده میکرد.
===========================================
لینک ها پربیننده و مفید از وبلاگهای دیگر
» آب‌های خالص تر از آب مقطر
» سرسره های سرعتی در استخر های شنا - سرسره استخر – سقوط آزاد – استخر های موج -
» تصفیه آب آشامیدنی وگندزدایی آب استخر
» همایش ملی مقابله با حوادث گاز کلر برگزار گردید
» تصفیه آب و تعادل شیمیائی آب استخرها و جکوزی
» طراحی استخر
سایت اصلی سوناسازان www.aggahi.com
email \: sonasazan2011@yahoo.com
